donderdag 26 september 2013


Eneo-ateliers

Mooi maar niet op heilige grond

Onderweg in de tijd,  zijn en niet meer zijn



Maastricht kent ieder najaar een belangrijk festival, Musica Sacra, het wordt voornamelijk in kerken uitgevoerd.
In de gerestaureerde neo-romaanse Lambertuskerk klinkt Arvo Part’s neo orthodoxe koormuziek. De akoestiek werkt mee, de kerk is niet de teil die je kunt verwachten in dit verrassend mooie warme interieur. Het a capella  koor heeft een kastanje bruine klank die aan de monniken van Chevetogne  doet denken. 
Twee uur volledige concentratie lukt niet, daarvoor is de eenvoudige muzikale keuze van Part teveel een herhaling van zichzelf. Het is mooi maar er ontbreekt iets, mijn blik dwaalt af, dan valt me op dat een nieuwe vloer aan de restauratie ontbreekt, we zitten op beton.

Gedachten dwalen weg. Jaren geleden reisde ik door Servië. Na een verkeerde afslag stopten we in een onooglijk dorp voor een orthodox kerkje. De deur stond open en door ons open raam klonk veelstemmig de vrome gemeente. Ietwat beschroomd schoven we naar binnen om achteraan te blijven staan. Het werd een overweldigende ervaring. In het kleine kerkje stolde religie in meerstemmige a capella zang. Oprechte overtuiging in een oud geloof, de bodem van hun bestaan, werd bijna tastbaar. 

Een nieuwe inzet van het koor brengt me terug in de Lambertus kerk. De religieuze muziek die Part schreef na een geloofscrisis is ook voor niet gelovigen boeiend, het koor zingt gedreven. Dan realiseer ik me wat ik mis. De overtuigende ongepolijste klank in het Servische kerkje werd gedragen door een eeuwen oude traditie. Ondanks de boventitel van het festival, ‘Musica Sacra’, ontbreekt hier het sacrale. De zangers staan niet op heilige grond, de Lambertus kerk heet nog wel kerk maar is geen geheiligde plaats meer. Wij zitten in een concertzaal op beton, de bodem is onder de sacrale compositie uit geslagen.

Dan bedenk ik me dat ik het gemis aan het sacrale niet zo erg vind. De muziek van Part is ook zonder de religieuze betovering mooi en voor de betovering heb ik dat onooglijke Servische kerkje in mijn herinnering.

Herinnering en emotie worden makkelijk opgeroepen door muziek.
Herinnering geeft vorm aan ons zijn.
Eneo-ateliers helpt met vormgeven aan herinnering.

 Hoe wij dat doen: Kijk op www.eneo-ateliers-urn.com